BAĞIRSAKLARIMIZ İKİNCİ BEYNİMİZDİR
Necdet Topçuoğlu
Bağırsaklarda bulunan vagus siniri direk olarak beyne bağlanmaktadır. Aslında beynimiz sindirim sistemimizi değil sindirim sistemimiz beynimizi yönetmektedir! Sağlıklı bir sindirim sistemi için yapmamız gerekenleri özetlemye çalıştım. Bunlara sizlerde bilimsel kaynak göstererek eklemeler yapabilirsiniz. Bağırsaklarımız ikinci beynimizdir. Birinci beynimizle doğru beslenmeyi sağlayabilirsek, ikinci beynimizi korumuş oluruz.
1- Mutluluk hormonu serotonin'in %95’inin barsaklardaki bakteriler tarafından üretildiğini biliyor muydunuz? Bu bakteriler aynı zamanda beyindeki zevk ve ödül merkezini kontrol etmeye yarayan dopamin'in de yarısını üretmektedirler!
Düşünceleriniz, duygularınız ve hareketleriniz beyninizdeki nöronlar arasındaki iletişimle meydana gelmektedir. Bu iletişimi sağlayan da serotonin ve dopamin gibi sinir taşıyıcılarıdır. Örneğin iyi veya üzgün hissetmenizi, keyif almanızı veya acı çekmenizi, kızgınlığınızı, konsantrasyonunuzu bu sinir taşıyıcıları düzenlemektedir.
Bu yüzden tıp dünyasında milyarlarca bakteriden oluşan bağırsak florasına ‘ikinci beyin’ adı verilmektedir.
Sinir taşıyıcılarının büyük oranda bağırsaklardaki bakteriler tarafından üretilmesinin fark edilmesi üzerine sindirim sistemi ve beyin arasındaki bağlantı üzerinde araştırmalar yoğunlaşmış ve çok önemli sonuçlar elde edilmiştir.
Depresyon, saplantı (obsesif-kompulsif bozukluk), otizm, kaygı bozukluğu (anksiyete) gibi rahatsızlıklar bağırsak florasındaki dengesizliklerle ilişkilendirilmektedir.
Bu konuda uzman Dr. Cole ‘’Depresyon, anksiyete gibi rahatsızlıklar için gelen hastaların bağırsaklarında bakteriyel enfeksiyon gösteren laboratuvar sonuçlarına baktığımda neden ilk aşamada sindirim sistemi kontrolü için gelmediklerine hala şaşırıyorum’’ demektedir.
Yapılan araştırmalarda L. Helveticus ve Bifidobacterium içeren probiyotik destek kullananların depresyon ve anksiyetelerinde azalma görülmüştür.
2- Yoğurt, kefir, turşu gibi fermente edilmiş gıdalar tüketilmelidir.
Fermente edilmiş gıdalar probiyotik olarak adlandırılan iyi bakteriler içermektedir. Bu gıdalarla beslenildiği takdirde bağırsak florasında iyi bakteri sayısı artmaktadır. Probiyotiklerin ayrıca bağışıklığı güçlendirdikleri ve yediklerimizden daha iyi besin emilimi yapmamıza yardımcı oldukları bilinmektedir.
3- Yerelması, kuşkonmaz, pırasa, soğan gibi inülin içeren besinler tüketilmelidir.
Bir çeşit lif olan inülin bağırsaklarda sağlıklı bakterilere dönüşmektedir. İnülin iyi bakterilerin beslenmesi ve çoğalması için gereklidir.
4- Baklagiller ve patates gibi dirençli nişasta içeren gıdalar tüketmek faydalıdır.
Eğer bağırsaklardaki bakterilere ne yemek istersiniz diye soracak olsanız ilk tercihleri baklagiller ve patates gibi dirençli nişasta içeren gıdalar olurdu!
5- Muz tüketmek faydalıdır
Muz bağırsak floranızı oluşturan bakteriler arasında uyum oluşmasını sağlamaktadır. Ayrıca yüksek potasyum ve magnezyum içeriği sayesinde enflamasyonu azaltmaktadır.
6- Brokoli, karnabahar, lahana, karalahana gibi sebzeler tüketilmelidir.
Bu sebzelerin içerdiği sülfür bağırsaklardaki iyi bakteriler tarafından parçalanarak enflamasyonu azaltan maddelere dönüştürülmektedir. Yapılan araştırmalarda bu sebze grubunu tüketenlerin bağırsak kanserine yakalanma riskinin %18 daha az olduğu görülmüştür.
7- Hareket etmek çok önemlidir.
İrlanda’da yapılan bir araştırma profesyonel sporcuların bağırsak florasının aynı yapıdaki normal insanlardan çok daha zengin ve sağlıklı olduğunu göstermiştir. Fareler üzerinde yapılan başka bir araştırma, hareket sınırı olmayan farelerin bağırsaklarındaki iyi bakterilerin hareket etme sınırı koyulanlardan çok daha fazla olduğunu göstermiştir.
8- Kaliteli uyku stresi azaltmaktadır.
Bağışıklık sistemini genel olarak etkilediği bilinen yetersiz uyku ve aşırı stres, bağırsak florasını da olumsuz etkilemektedir. Günde 7-8 saat uyumak stresi azaltmaktadır.
9- Şeker, aspartam ve basit karbonhidrat içeren yiyeceklerden uzak durmak gerekir.
Yüksek oranda şeker ve karbonhidrat içeren beslenme şekilleri bağırsaklardaki kötü bakterileri besleyip, çoğaltmaktadır.
Aspartamın bağırsak florasında dramatik olumsuz değişikliklere sebep olduğu tespit edilmiştir. Doktor tarafından önerilmedikçe antibiyotik kullanılmamalıdır. Antibiyotikler bağırsak florasını bozmaktadır.
Bu bilgileri çoğaltmak mümkündür. Ancak bilmekten çok uygulamak önemlidir. Unutmayalım, bağırsaklarımız ikinci beynimizdir. Samimiyetle ifade etmeliyim ki, vücudum konusundaki inceleme ve araştırmalarımı derinleştirdikçe, yaratıcının gücüne olan inancım ve hayranlığım artmaktadır. Bu incelemeyi okuyanlara sağlıklar dilerim. Okumayanlara dilesem de zaten haberleri olmayacaktır.
(14, Eylül, 2024-Ordu)
