MAVİ KELEBEKLER MUCİZESİ
Necdet Topçuoğlu
Bu gün CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Serebrenitsa katliamının 29'uncu anma yılı etkinlikleri için düzenlenen törenlere katılmıştır. Yakın tarihimizin en karanlık sayfalarından birini teşkil eden Bosna Savaşı (1992-1995) esnasında Uluslar arası Kızılhaç Örgütü verilerine göre Bosna Hersek’te 312.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu kayıpların 200.000 kadarı Boşnak halkına ait olup, bu halk dünyanın gözü önünde sistematik bir soykırıma tabi tutulmuştur.Bosna ve Kosova’daki katliamlarda öldürülen sivillerin gömüldüğü toplu mezarların yerleri halen bilinmemektedir.
Söylenenlere göre toplu mezarların saklanmasında gösterilen itina pek az olayda gösterilmiştir. Mezarlar hem derin kazılmış hem de üstü kapatıldıktan sonra çevrenin doğal bitki örtüsüne uygun olarak yeşillendirilmiştir. Bugüne kadar toplu mezar bulma ile ilgilenen insanların kullandıkları yöntemler ve uydu resimleri hiç işe yaramamıştır. Savaştan çok zaman sonra, mevcut coğrafyanın belli bazı bölgelerinde kelebek nüfusunda ciddi bazı artışlar gözlenmiştir. Söz konusu bölgeleri inceleyen uzmanlar bu bölgelerdeki bitki örtüsünde de farklı bir zenginleşme keşfetmişlerdir. Bunun nasıl olduğunu anlamak için araştırma yaparlarken, bu yerlerin altındaki cesetlere ulaşmışlar, araştırma derinleşmiş, ve toplu mezarlar bulunmuştur.
Toplu mezarlara gömülen cesetler, toprağa karıştıkça toprağın besleyiciliği artmıştır. Bu durum bölgede bulunan misk otu, ya da yavşan otu olarak bilinen bitkinin (artemisia vulgaris) coşup fışkırmasını sağlamıştır. Buna bağlı olarak, sadece bu bitki ile beslenen mavi kelebek nüfusu da artmıştır. Olay basına yansıyınca yerel halk da araştırmalara katılmış ve öncelikli bölgeler belirlenmiştir. Bu yolla pek çok toplu mezar, gün ışığına kavuşturulmuştur.
Bir teori vardır, bilmem hatırlar mısınız? Ekvatorda bir kelebeğin kanat çırpışlarının kutuplarda fırtına oluşturma ihtimalinden bahsetmektedir. Bu ne kadar doğru ya da yanlıştır bilmiyorum ama, Bosna’da kanat çırpan mavi kelebekler, toprak altında topluca yatanların çığlığı olmuştur. O kelebeklerin kanat çırpışları ile bulunan toplu mezarlardan bizim beyinlerimizde bir fırtına oluşmuştur.
Evet, bugün Bosna'da 11 Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8,372 Boşnak'ın Srebrenitsa kentinde, General Ratko Mladiç komutasindaki ağır silahlarla donatılmış Bosna Sırp ordusu tarafından tüm dünyanın gözü önünde katledildiği gündür. Katliamın 29. yılındayız. Bizler orada olmasak bile, ülkemizi temsilen CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve arkadaşlarının orada olması çok anlamlıdır. Onlar orada, biz burada o günahsız insanların ruhlarına dua ettik.
İbret alınacak olayları unutur veya unutturursanız bu olaylar tekrar eder. Milletimize travma yaşatan hiçbir olayı unutmamalıyız. İşte bu nedenle anma etkinlikleri oldukça önemlidir. Bu acı olaylarla ilgili toplumsal hafıza kuşaktan kuşağa aktarılmalıdır. Ne zaman Türk olduğumuzu unutsak, çıkıp birileri bize hatırlatmaktadır.
Yugoslavya'nın dağılma sürecinde Başbakalıkta Özel Kalem Müdürü idim. Demirel Hükümeti tarafından gönderilen bir kısım yardımların askeri kargo uçakları ile Sarybosna'ya teslim edilmesiyle görevlerim olmuştur. Bu konuda dönemin başarılı albaylarından Hurşit Tolon'u anmadan geçemem. Çok değerli katkıları olmuştur.
Bir defasında Zagrep'e yardım götürmüştük. Dönüşte Demirel makamına çağırarak bizden bilgi istedi. Önce ben tespitlerimi anlattım. Sonra Kurmay Albay Hurşit Tolon, adeta bir harp manifestosu sundu. Demirel çok beğendi ve tebrik etti.
Bize oturan dedi. Oturduk, bakın çocuklar bir gün bizim önümüze de Yugoslavya gibi federasyon modeli sunabilirler. Ben o zaman ebediyete irtihal etmiş olurum. Aman sakın ne fedarasyon, ne de Konfedarasyonu kabul etmeyin diye uyardı. İşte o Hurşit Tolon Ergenekon Davasından hapis yatan, Orgeneral Hurşit Tolon Paşadır.
(11, Temmuz, 2024-Ankara)
